AMD là gì? Đây là câu hỏi nhiều người đặt ra khi nghe đến tên hãng sản xuất chip nổi tiếng này. AMD (Advanced Micro Devices) là tập đoàn công nghệ hàng đầu của Mỹ, nổi bật trong lĩnh vực thiết kế CPU, GPU và giải pháp điện toán hiệu năng cao. Thành lập từ năm 1969, AMD đã trở thành đối thủ lớn của Intel và Nvidia, góp phần định hình thị trường phần cứng máy tính toàn cầu. Hãy cùng Box Công Nghệ tìm hiểu nhé!.
Nội dung chính:
Lịch sử hình thành và phát triển của AMD
Khi tìm hiểu AMD là gì?, không thể bỏ qua câu chuyện lịch sử đầy biến động của tập đoàn này. AMD được thành lập vào ngày 1 tháng 5 năm 1969 tại Sunnyvale, California bởi Jerry Sanders cùng bảy kỹ sư từng làm việc tại Fairchild Semiconductor. Ban đầu, AMD tập trung sản xuất các mạch tích hợp logic và bộ nhớ bán dẫn, tiêu biểu là chip Am9300 năm 1970.
Năm 1972, AMD chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán, mở ra giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ. Đến năm 1975, công ty giới thiệu bộ vi xử lý Am2900 – một bộ vi xử lý vi mô (bit-slice) giúp AMD bước vào thị trường CPU. Cuối thập niên 1980, AMD đạt được thành công lớn khi ra mắt Am386 – bộ vi xử lý tương thích Intel 80386, qua đó thách thức vị thế thống trị của Intel.
Những năm 1990 là thời kỳ bùng nổ của AMD. Sản phẩm Athlon năm 1999 trở thành CPU x86 đầu tiên đạt xung nhịp 1GHz, giúp AMD vượt mặt Intel trong cuộc đua tốc độ xử lý. Bước sang đầu thập niên 2000, AMD tiếp tục gây ấn tượng với Opteron và Athlon 64, là những CPU đầu tiên hỗ trợ kiến trúc 64-bit cho máy tính cá nhân.
Tuy nhiên, từ 2006 đến 2014, AMD gặp khó khăn lớn. Thương vụ mua lại ATI Technologies năm 2006 giúp AMD sở hữu dòng GPU Radeon, nhưng cũng khiến công ty gánh khoản nợ khổng lồ. Kiến trúc CPU Bulldozer thất bại, khiến AMD mất thị phần vào tay Intel.
Bước ngoặt xảy ra năm 2014 khi Lisa Su trở thành CEO. Bà tập trung vào phát triển kiến trúc Zen, đặt nền móng cho sự ra đời của dòng CPU Ryzen năm 2017. Kể từ đó, AMD liên tục tăng trưởng mạnh mẽ, chiếm lại thị phần CPU và GPU, đồng thời mở rộng sang lĩnh vực AI và siêu máy tính.
Các sản phẩm chủ lực của AMD
Hiểu rõ AMD là gì? còn cần biết về hệ sinh thái sản phẩm đa dạng mà hãng đang phát triển. Hiện nay, AMD sở hữu nhiều dòng sản phẩm nổi bật:
1. CPU Ryzen và Threadripper
Ra mắt từ năm 2017, Ryzen đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi trên thị trường CPU máy tính để bàn và laptop. Nhờ kiến trúc Zen, Zen 2, Zen 3 và Zen 4, Ryzen mang lại hiệu năng vượt trội, tiêu thụ điện năng thấp và giá thành cạnh tranh. Dòng Threadripper hướng đến người dùng chuyên nghiệp, sáng tạo nội dung và kỹ sư, với số nhân và luồng xử lý khổng lồ.
2. GPU Radeon
AMD sở hữu dòng card đồ họa Radeon từ khi mua lại ATI Technologies. GPU Radeon phục vụ cả nhu cầu chơi game lẫn xử lý đồ họa chuyên nghiệp. Các kiến trúc RDNA và RDNA 2 được ứng dụng trong PC gaming, đồng thời cung cấp sức mạnh cho máy chơi game Xbox Series X/S và PlayStation 5.
3. CPU máy chủ EPYC
EPYC là dòng CPU máy chủ và trung tâm dữ liệu (data center) với hiệu suất vượt trội và chi phí tối ưu. Nhiều ông lớn công nghệ như Google, Amazon Web Services và Microsoft Azure sử dụng EPYC để vận hành các dịch vụ điện toán đám mây.
4. Giải pháp AI và FPGA
Năm 2022, AMD hoàn tất thương vụ mua lại Xilinx, qua đó mở rộng sang lĩnh vực FPGA (mạch logic khả trình) và giải pháp AI. Sản phẩm Instinct MI300 của AMD được kỳ vọng cạnh tranh mạnh với Nvidia trong mảng tăng tốc AI.
5. Nền tảng phần mềm ROCm
Để cạnh tranh với CUDA của Nvidia, AMD phát triển ROCm – một nền tảng phần mềm mã nguồn mở, hỗ trợ lập trình GPU cho các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, HPC và điện toán hiệu năng cao.
Tầm ảnh hưởng toàn cầu của AMD
Nói về AMD là gì? không thể không nhắc đến tầm ảnh hưởng của hãng đối với ngành công nghệ toàn cầu. AMD hiện là một trong những công ty bán dẫn lớn nhất thế giới, cạnh tranh trực tiếp với Intel (CPU) và Nvidia (GPU).
AMD đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực siêu máy tính. Các hệ thống như Frontier – siêu máy tính nhanh nhất thế giới tính đến 2024 – sử dụng CPU EPYC và GPU Instinct của AMD để phục vụ nghiên cứu khoa học, dự báo khí hậu và mô phỏng vật lý hạt nhân.
Trong ngành game, GPU Radeon của AMD được sử dụng rộng rãi, từ PC gaming đến console. Việc hợp tác với Microsoft và Sony giúp AMD thống trị mảng phần cứng console thế hệ mới.
Ở lĩnh vực AI, AMD đang tăng tốc để bắt kịp Nvidia, tập trung phát triển chip AI hiệu năng cao và các giải pháp FPGA cho xe tự lái, y tế và tự động hóa công nghiệp.
Tầm ảnh hưởng của AMD còn thể hiện qua những đổi mới công nghệ liên tục. Kiến trúc Zen đã buộc Intel phải thay đổi chiến lược sản phẩm, trong khi GPU RDNA giúp AMD giành thị phần từ Nvidia.
Về mặt tài chính, dưới sự lãnh đạo của Lisa Su, giá cổ phiếu AMD đã tăng hơn 50 lần từ năm 2014 đến 2024. Công ty không chỉ phục hồi mà còn trở thành hình mẫu “lội ngược dòng” trong ngành công nghệ.
Kết luận
Qua bài viết này, bạn đã biết AMD là gì? – một tập đoàn công nghệ Mỹ với hơn 50 năm phát triển, sở hữu các dòng sản phẩm CPU Ryzen, GPU Radeon, CPU server EPYC và giải pháp AI tiên tiến. Từ một công ty nhỏ, AMD đã vươn lên thành đối thủ lớn của Intel và Nvidia, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường công nghệ toàn cầu, góp phần thúc đẩy tiến bộ khoa học và nâng cao trải nghiệm người dùng.
